Bileme Taşı Avcılığı

[EmrahEray]

Merhaba komşularım. Kendimi tanıttığım yazımda köyde yaşadığımı belirtmiştim. Günümün en az 7-8 saati dağlarda geçiyor. Yaklaşık iki yıldır bıçak ve bileme konusunda kendimi geliştirmeye çalışıyorum.

Çoçukken ekin biçmeye gitmeden önce orakları keskinleştirmek için kösüre denen bir icatta bilerdik. Ben kösüreyi çeviren kişi olurdum. Bundan mütevellit doğal taşlara niyeyse daha sıcak bakıyorum. İki yıldırda Japon'ların öncü olduğu ve hatrı sayılır derecede de diğer ülkelerinde bir-iki adet sahip oldukları doğal taşları internetten araştırıyorum.

Türkiye'ninde bu konuda eksiği olduğunu düşünüyorum. Üzerinde durulmuyor. Yine bu forumda gördüğüm Artvin taşını Delidumrul abim sağolsun kargoladı. Yakında elimde olacak. Referans alabileceğim bir taşım oldu. Mustafa abiyede buradan tekrar teşekkür ederim.

Köyümde bir çok taş ile bileme yapabiliyorum. Genellikle cebimdeki çakımı bulduğum taşın düz sayılabilecek bölgesine su döküp çakıyı sürtüyorum eğer aşındırıyorsa bilemeye uygun olduğunu düşünerek eve getiriyorum ve spiral ile uygun boyutlarda kesip elmas plaka ve zımparalarla düzleyip farklı çeliklerde test ediyorum. Tahmini grit değerinde bulunuyorum.



Örneğin yukarıdaki fotoğraftaki ikinci taş, rulmandan dövdüğüm, meneviş yapmadığım, sertliğini 64-65hrc diye tahmin ettiğim bıçağı biliyorum kolumdaki kılları kesiyor iken çeliğini bilmediğim bir çakıyı biliyorum fakat o çakı kılları kesmiyor. Taş tahminin 2k. Pastası beyaz.

Üçüncü sıradaki taşta biledikten sonra kıllara değer değmez uçuruyor. Ağızı parlatıyor. Tahminim 4k. Pastası beyaz-yeşilimsi.

Bu taşlara güneşte bakınca yüzeylerinde sim gibi parıldayan kristaller var. Bun kristallerin alüminyum oksit veya silisyumdi oksit olma olasılığı nedir? Taşlarda başka hangi mineraller bilemeye yardımcı olur?
Demir oksit kahverengi olduğundan bu şekilde parıldayacağını zannetmiyorum.

MTA'da taşların ihtiva ettikleri aşındırıcı mineral oranlarını test ettireceğim. Fakat önce test ettirmeye değer olduklarından emin olmak istiyorum.

Alet-edavat ile nasıl inceleyebilirim? Aliexpressten aldığım 30x-60x-x90x loopum var. Pek iyi bir şey değil. Loop önerisinde de bulunabilirsiniz.

Bu konuda kendimi geliştirmeyi çok istiyorum. En ufak bir şeyde söyleseniz benim için çok değerli olacağınızdan şüpheniz olmasın. Yarın şef bıçağını bilerken videoya çekip buraya koyacağım.

Herkese teşekkür ederim.

[habaz]

@EmrahEray komşum, aynı konuya ilgi duyduğumuz için ben de tecrübelerimi sizinle paylaşayım istedim.

Ben doğada genelde yüksek gritli taşların peşinden koşuyorum. Çünkü düşük gritli taşları (1000 grite kadar olanlar) 15 -20 TL gibi düşük maliyetlerle bulmak oldukça kolay. Yüksek gritli taşların maliyeti oldukça yüksek ve temin etmek de pek kolay değil.

Bence bir biley taşının üç özelliği var :

1. Metali aşındırabilme özelliği :
Taş bilemek istediğimiz metalden sert olmalı ki onu aşındırabilsin. Buradaki metal bilemek istediğimiz aletin malzemesidir. Alet bakır ise bakırı aşındırabilmeli. Alet karbon çelik ise onu aşındırabilmeli. Alet sertleştirilmiş çelik ise onu aşındarabilmeli. Karbon çelik malzemeyi aşındıran bir taş sertleştirilmiş çeliği aşındıramayabilir.  Bazen bıçak bilemede kullandığımız taşların bazı usturaları bilemede yetersiz kaldığını  görebiliriz. Onun için hedef metalimizi iyi seçmeliyiz.

2. Metali aşındırma hızı :
Taş hedef metali aşındırabiliyorsa bir sonraki baktığımız özelliği ne hızda aşındırdığıdır. Aynı grit değerine sahip olan taşların aşındırma hızı aynı olmayabilir. Aşındırma hızı taşın ihtiva ettiği aşındırıcı parçacıkların oranına ve türüne göre değişir. Burada önemli olan işimizi aksatmayacak sürede bileme işini yapabilmesidir. Haftada bir ustura bileyen amatör bir kullanıcı için harcanacak ilave bir saat önemli değilken, günde elli bıçak bilen profesyonel bir bileyci içinaşındırma hızı çok önemlidir.

3. Metali aşındırma derinliği :
Burada taşın metal yüzeyde aşındırma yaparken oluşturduğu izlerin derinliğine bakarız. Taşın grit değeri ne kadar küçükse izlerin derinliği o kadar büyük olur. Bilemenin ilk aşamalarında küçük gritli taşlarla derin izler bırakarak hızlı bir aşındırma yapıp bilenecek yüzeye ilk şekli veririz. Daha sonra grit değerini yükselterek bu derin izleri yavaş yavaş yok edip cam gibi pürüzsüz bir yüzey elde etmeye çalışırız. Bu son aşama özellikle yüzümüzde kullandığımız usturaların deriyi tahriş etmesini engeller ve tıraşın konforunu arttırır. Yüksek gritli taşların aşındırdığı izlerin derinliği az  olduğu için aşındırma hızı da doğal olarak daha yavaştır.

Doğada bulduğumuz bir taşın iyi bir biley taşı olup olamadığını anlayabilmek için yukarıdaki özelliklerini test etmemiz gerekir. Kısaca benim yaptığım testler şunlar :

1. Taşın seçimi : Yüksek gritli taşlar peşinde olduğum için once taşın yüzeyine bakıyorum. Yüzey bir kömür parçasında olduğu gibi pürüzsüz olmalı. Taşın yüzeyinde gözle görünür büyüklükte parçacıklar olmamalı. Elinizi sürttüğünüzde yüzeyin pürüzsüzlüğünü hissetmelisiniz.

2. Aşındırma testi : Ben genelde ustura bileme ile ilgilendiğim için taşları test ederken ucu kırıldığı için kullanmadığım bir ustura parçasını test metali olarak kullanıyorum. Bu metal parçasını taşın yüzeyine 5-10 saniye kadar sürtüyorum. Sonra ışığa doğru tuttuğunuzda taşın yüzeyinde kalan metal parçalarının ışıltısını görüyorsanız taş aşındırma testinden geçmiş demektir.

3. Aşındırma hızı testi :
İkinci aşamadaki testi yaparken 5-10 saniyede tatminkar bir sonuç alamadığımda bazen taşın yüzeyi o kadar pürüzsüz oluyor ki hemen umudu kesmeyip testi 1-2 dakikaya kadar uzatıyorum. Sonuçta taşın yüzeyinde metal ışıltıları oluşmuşsa ve metalde de aşındırma izleri belirmiş ise bu taşı da bir sonraki test  için saklıyorum.

4. Aşındırma  derinliği testi :
Burada taşın metal yüzeyde oluşturduğu izlerin derinliğine bakıyoruz. Aslında taşın grit değerini buluyoruz. Bu test için iki şeye ihtiyacımız var ; en az 100 kez büyütebilen iyi bir mercek (loop) aşağıda örnek bir link veriyorum ve grit değerinden emin olduğumuz referans bir bileme taşı (tercihan sentetik).  Test metalimizi 3-4 dakika hafif bir baskı ile referans bileme taşımıza sürtüyoruz. Daha sonra mercek ile metalin yüzeyine bakıp izlerin uzunluğunu ve sıklığını aklımızda  tutuyoruz. Daha sonra metalin aynı yüzünü bu sefer  test edeceğimiz bileme taşına yine 3-4 dakika hafif baskı ile sürtüyoruz. Ve tekrar mercek ile metalin yüzeyini inceliyoruz. Eğer izlerin uzunluğu ve sıklığı azalmışsa test taşımızın grit değeri referans taşımızdan yüksek demektir. İyi bir avın peşinde olmanın verdiği haz ile yüzümüzde bir gülümseme beliriyor ve daha yüksek grit değerli bir referans taş ile aynı denemeyi tekrarlıyoruz. Test taşı ile referans taşın iz uzunluğu ve sıklığı aynı olduğu noktada test bitiyor ve test taşının grit değerinin referans taşın grit değerine eşit olduğunu bulmuş oluyoruz.
Bu testi tam manasıyla yapabilmek için 3-4 değişik grit değerinde referans taşa ihtiyacınız var ve bunlar  çok pahalı taşlar. Ben bu işi tek referans taş ile yapıyorum. Coticule! Coticule taşı üzerinde sadece su ile bileme yaparsanız grit değeri 8000-10000 aralığında. Bu değere kadar benim zaten başka taşa ihtiyacım yok, coticullerim bana yeter. Benim aradığım coticule ile bilediğim usturayı bir üst seviye çıkarabilecek değerde yüksek grite sahip taşlar.  Dolayısıyla test taşı coticule taşının oluşturduğu izlerin boyunu ve sıklığını arttırıyorsa o taşı doğaya geri bırakıyorum. Eğer aksine bu izlerin boyunu ve sıklığını azaltıyorsa ne mutlu size ki 50-100 USD değerinde bir taş bulmuşsunuz demektir.  Ne sıklıkta oluyor bu mutluluk derseniz şu ana kadar bana üç kez denk geldi. Ama verdiği mutluluk tarif edilemez, özellikle sonucu usturada tıraş testinde görünce

Loop için :  https://www.aliexpress.com/item/40005748...web201603_

[manuple]

@habaz
Faydali ve bir o kadar da tatminkar bilgiler için eline emeğine sağlık.

[helliox]

@habaz komşum bu bahar bir elde çekiç, ayakta ankara lastiği , bir elde loopla derelerde geziçez gibi görünüyor
Ayrıntılı bilgiler için minnettarım. Eğer işe yarar bir taşa rastlarsam mutlaka buradan paylaşırım.

[EmrahEray]

Teşekkür ederim habaz komşum. Çok faydalı bilgiler. Tavsiyelerini dikkate alacağım.

1k diye tahmin ettiğim taşın pasta ile çeliğini bilmediğim bir çakıyı bileme testi.
https://youtu.be/JK4aQIiE3_Y

64-65hrclik 52100 çeliğini kılı kesecek kadar biliyor. Tabiki detaylı bilgi için deneyim gerekiyor. Loop ile bakınca çizikler homojen. Referans alabileceğim bir taşım henüz yok. Tek diyebileceğim sertleşirilmiş çelikleri bileyebildiği. Pastasız su ile bileyince ağızı parlatıyor. Pırıl pırıl ayna gibi yapmıyor. Yani 2-2.5k gibi. Zımparalarla kıyaslıyorum.

[cerdinc]

Komşular bu bulduğunuz taşların yüzeyini nasıl düzeltiyorsunuz? Hangi malzemeyi kullanıyorsunuz? Merak ettim.

[EmrahEray]

Komşular bu bulduğunuz taşların yüzeyini nasıl düzeltiyorsunuz? Hangi malzemeyi kullanıyorsunuz? Merak ettim.

Spirale aldığım elmas disk ile kesip Aliexpressten aldığım 80 kumluk elmas plaka ile düzlüyorum. Ardından sırası ile 120/220/320/400/800 kum kağız zımparalarla düzlüyorum.

[cerdinc]

Peki o zaman mesela en son 800 mikron zımparayla yaptığınızda, taşın yüzeyi de o değeri almıyor mu? Ben hep mesela 10 bin kum değerini 10 bin kumluk bir yüzeyle verilebilir diye düşündüğüm için sordum.... Ben dolmakalem uçlarını inceltmek için kullanıyorum, bir tane 8 binlik japon taşım vardı, fakat evde bir yerlerde kayboldu.... 10 bini ancak ali ekspressten aldığım zımparalarla hallediyorum, ama taş çok daha iyi. Bu yeşim taşları var, yüz masajı için satılan, onu kullanıyorum, tahminen 10 bin kumdan daha ince ama ölçemedim, ilk fırsatta yüksek oranlı looplardan bakacağım, teşekkür ederim verdiğiniz bilgiye...

[EmrahEray]

Peki o zaman mesela en son 800 mikron zımparayla yaptığınızda, taşın yüzeyi de o değeri almıyor mu? Ben hep mesela 10 bin kum değerini 10 bin kumluk bir yüzeyle verilebilir diye düşündüğüm için sordum.... Ben dolmakalem uçlarını inceltmek için kullanıyorum, bir tane 8 binlik japon taşım vardı, fakat evde bir yerlerde kayboldu.... 10 bini ancak ali ekspressten aldığım zımparalarla hallediyorum, ama taş çok daha iyi. Bu yeşim taşları var, yüz masajı için satılan, onu kullanıyorum, tahminen 10 bin kumdan daha ince ama ölçemedim, ilk fırsatta yüksek oranlı looplardan bakacağım, teşekkür ederim verdiğiniz bilgiye...

800 kumluk zımpara ile zımparaladığımızda yüzey 800 kum olmuyor. Taş çok sert ise 800 kumluk zımpara yüzeyden belkide 8 mikronluk parça koparıyordur. Bu 8 mikronu kafadan sallıyorum. Dediğiniz bir nevi doğru. Şu açıdan o zaman 120 kum ile bastırmadan zımparamak yeterli olurdu. Ne kadar az bastırırsak o kadar küçük parça kopar ve yüzeyde o kadar pürüzsüz olur. Buradaki tatmin olma durumu taşın yüzeyi "yeterince" pürüzsüz olduğunda zımparalamayı bırakıyoruz. Göreceli bir durum yani. Ama 10.000 kumluk bir taşı 10.000 kuma kadar zımparalamak gereksiz. Bileme materyalimiz zamanla sürttükçe taş zaten ne ise o olur. 10.000 kumluk taşı bence maksimum 2.000 kuma kadar zımparalamak yeterli.

Yeşim taşlarını bilmiyorum. Malesef o konuda bilgim yok.